Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Wystawa projektów architektonicznych na zabudowę zachodniej pierzei Starego Rynku w Bydgoszczy
Autor(zy): Miejska Pracownia Urbanistyczna w Bydgoszczy
Miejsce ekspozycji: Czerwony Spichrz - ul. Mennica 8a na Wyspie Młyńskiej
Wystawa czynna do: 2009-08-14

Ekspozycja prezentuje 52 projekty, które wzieły udział w konkursie, ogłoszonym przez Miejska Pracownię Urbanistyczną w Bydgoszczy, na zagospodarowanie zachodzniej pierzei Starego Rynku. W wyniku prac komisji konkursowej zostało przyznanych 5 nagród oraz jedno wyróżnienie honorowe. Zwycięzył zespół GM ARCHITEKCI SP z O.O. z Bydgoszczy w składzie: Maciej Gajownik, Joanna Janusz Stępak , Agata Łuczaj, Szymon Muszyński, Przemek Gawęda, Zbigniew Rąbalski, Marcin Sajdak, Darek Witucki oraz Paweł Zareck. Drugim miejscem została uhonorowana grupa architektów JEMS Architekci Sp. z o.o. z Warszawy. Trzecią nagrodę otrzymał zespół Biuro Projektów Architektonicznych i Budowlanych AiB Sp. z o.o. również z Warszawy.

Szklana bryła stanie na Starym Rynku

Aleksandra Lewińska

Budynek ze szkła, stali i szlachetnego kamienia z dominującą, przeszkloną salą obrad. Przed nią - podziemne wejście do muzeum, a na rynku - estetyczne lodowisko. Tak wygląda zwycięski projekt w konkursie na pierzeję zachodnią

Najlepszy projekt przygotowali bydgoszczanie. GM Architekci to młoda, istniejąca dopiero 1,5 roku firma. Może pochwalić się na razie zaledwie dwoma realizacjami: lokalem Sefinir na sopockim molo i osiedlem Sztuk Pięknych w Toruniu.

Wyniki konkursu odczytał we wtorek w Czerwonym Spichrzu prof. Konrad Kucza-Kuczyński, przewodniczący 11-osobowego jury. Sam nie wiedział, kto jest autorem zwycięskiego projektu. Wszystkie prace były zakodowane. Każdy członek jury przyznawał projektom punkty. Maksymalnie 100. Nad wyborem najlepszej spośród 52 nadesłanych prac obradowali trzy dni. Przyznali trzy nagrody i trzy wyróżnienia.

GM Architekci wygrali 200 tys. zł. Szymon Muszyński, szef biura: - To dla nas szczególna nagroda, bo wszyscy członkowie zespołu pochodzą z Bydgoszczy.

Jak GM widzi pierzeję? Stoi tu okazały budynek ze szkła, podzielony ażurową kamienną siatką. Podział elewacji na pięć części nawiązuje do przedwojennego układu kamienic. W miejscu kościoła pojezuickiego mieści się przeszklona na całej powierzchni sala obrad na 350 osób. Na jej dachu - taras widokowy dostępny dla wszystkich. Pod nią - w fundamentach świątyni - muzeum. W środkowej części rynku architekci wydzielili kwadrat. Zimą ma być tu lodowisko. Latem - cienkie lustro wody. W płycie rynku umieścili chaotycznie rozrzucone lampy. Z góry wyglądają jak luźno puszczone bierki. Mają symbolizować pomordowanych przez hitlerowców.

Projekt pierzei zachodniej przygotowało siedmiu młodych mężczyzn. Najmłodszy ma tylko 24 lata, najstarszy jest przed czterdziestką. Dla 27-letniego Marcina Sajdaka z GM Architekci, jednego z twórców zwycięskiego projektu, nie było to pierwsze podejście do tematu pierzei zachodniej. Skończył architekturę na WSG i zaprojektował pierzeję w pracy dyplomowej. Znali ją członkowie jury pochodzący z Bydgoszczy, bo obrona pracy młodego inżyniera odbyła się w ratuszu.

- Mogli rozpoznać twoją rękę w zaszyfrowanej pracy konkursowej? - pytam Sajdaka.

- Nie ma szans. Ze swojego studenckiego projektu wykorzystałem jedynie ideę wciągnięcia fundamentów kościoła i ratusza do projektu - odpowiada architekt.

Jurorzy w zaleceniach pokonkursowych zapisali kilka zastrzeżeń do projektu. Uważają, że autorzy zbyt mocno wyeksponowali krwawą historię miejsca. - Nie deprecjonując tego, co się wydarzyło na Starym Rynku, uważamy, że przeszłość nie powinna dominować nad współczesnością - mówi prof. Kucza-Kuczyński.

Ratusz zapowiada, że praca GM Architekci będzie realizowana. Pieniądze na ten cel - 50 mln zł - pochodzić mają ze sprzedaży budynków Muzeum Okręgowego przy ul. Gdańskiej i po byłym Teatrze Kameralnym przy Rybim Rynku.

Czy zwycięski budynek ma szansę stać się symbolem miasta, tak jak budynki BRE Banku autorstwa Bulandy i Muchy? Agnieszka Rumińska z portalu o architekturze Bryla.pl: - Szanse są mniejsze. To przyzwoity budynek. Posiada dobrze zaprojektowaną strefę publiczną od frontu, jednak nie wyróżnia go nic charakterystycznego. Bydgoskie spichrze zapadają w pamięć poprzez umiejętne połączenie tradycyjnego kształtu z nowoczesnymi materiałami i oszczędną stylistyką. Zwycięska praca nie przemawia tak silnie do wyobraźni, budynek wydaje się zbyt uniwersalny, chłodny jak na tak ważną lokalizację dla Bydgoszczy.

Wszystkie prace konkursowe od dziś można obejrzeć na wystawie w Czerwonym Spichrzu.

Źródło: Gazeta Wyborcza Bydgoszcz

...Będąc przed laty w Brukseli, widziałem (w kilku miejscach) obdudowywane kamienice, z których pozostawiono tylko ścianę frontową. Po to, aby zachować dawny wygląd od strony ulicy...

Pierzeja się ludziom nie podoba? To kwestia gustu
Rozmawiała Aleksandra Lewińska

- To, że są ludzie, którym budynek się nie podoba - nie dziwi. To kwestia wrażliwości estetycznej. Jedni wolą Rembrandta, inni Van Gogha - przekonuje Maciej Grześkowiak, zastępca prezydenta miasta, który zasiadał w 11-osobowym jury w konkursie na pierzeję zachodnią


Fot. Tymon Markowski / AG
Grześkowiak: Też bym chciał kochać ten projekt od pierwszego wejrzenia
RAPORTY
Losy szklanej bryły ze Starego Rynku


Aleksandra Lewińska: Bydgoszczanom nie podoba się projekt.

Maciej Grześkowiak: Do mnie takie głosy nie dotarły. Zakładam, że mówi pani o forach internetowych. To aktywna, ale specyficzna i anonimowa grupa ludzi.

Do redakcji dzwonią architekci, lekarze. Mówią jednym głosem: budynek zaprojektowany przez GM Architekci na Stary Rynek nie pasuje. Dość monotonna, szklana bryła nie spełnia oczekiwań.

- Kogo mam słuchać? Lekarzy czy wybitnych architektów, którzy zasiadali w sądzie konkursowym? Prof. Kucza-Kuczyński nie nazywa tej architektury przestarzałą ani brzydką, dostrzega subtelne uroki tej bryły.

W jury zasiadało sporo osób związanych z miastem. Nie było drugiego architekta takiego kalibru, który mógłby skontrować opinię prof. Kuczy-Kuczyńskiego.

- No nie. Ale w mojej ocenie metodologia wyboru najlepszej pracy była dobra. To, że są ludzie, którym budynek się nie podoba - nie dziwi. To kwestia gustu, wrażliwości estetycznej. Tak samo jak jedni wolą Rembrandta, inni Van Gogha. Tu ważna jest ponadczasowość: to, czy gmach obroni się za 20-30 lat.

Ten projekt broniłby się też 15 lat temu. Dlatego podstawowy zarzut jest jeden: bydgoszczanie oczekiwali, że na Starym Rynku stanie budynek wyjątkowy, naprawdę wysokiej klasy. Ta wizytówka miasta, o której tyle się mówi.

- A czy pierzeja zachodnia w jakimkolwiek podręczniku funkcjonowała jako architektura najwyższych lotów? Wszyscy oczekiwali od projektu miłości od pierwszego wejrzenia. A to nie tak. Spójrzmy na to z innej strony: najlepsi polscy architekci, którzy brali udział w konkursie, też zaprojektowali stonowane, spokojne bryły. Tu ważne było, by stworzyć taką przestrzeń, która będzie generować ruch na Rynku i tzw. przestrzenie demokratyczne. Po długich obradach jury stwierdziło, że właśnie projekt GM Architekci najlepiej spełnia te warunki. Mówiąc metaforycznie: też bym chciał kochać ten projekt od pierwszego wejrzenia. Ale kocham go miłością dojrzałą, bo go rozumiem. Znam najmniejsze szczegóły, jego idee. Najbardziej uwodzi mnie aranżacja przestrzeni publicznej: ślizgawka, a latem cienka płaszczyzna wody, włączenie w projekt murów kościoła. Proszę sobie przypomnieć: międzywodzie też było mocno krytykowane, a stworzyło przestrzeń publiczną, którą bydgoszczanie kochają. W weekendy tam są tłumy. Dla mnie zwycięski projekt jest wyjątkowy, właśnie przez jego funkcjonalność i mocne obudowanie ideowe.

Jak mieszkańcy mogą te idee poznać?

- W najbliższych tygodniach będziemy je popularyzować. Kończymy przygotowania strony internetowej prezentującej projekt w szczegółach. Wkrótce pojawi się do niej link na http://www.bydgoszcz.pl. Wierzę w dialog. Jeśli uda nam się dotrzeć do ludzi z tym przekazem, poznają założenia projektu bliżej - zrozumieją i zaakceptują.

A jeśli nie? Jak mogą protestować przeciwko takiej wersji pierzei?

- Swoje zdanie może wyrazić każdy. Szczerze mówiąc, spodziewam się protestów kilku skrajnych organizacji domagających się odbudowy w historycznym kształcie. Ale to już było. Pewnie znajdą się politycy, którzy zaangażują się w dyskusję o pierzei, może nawet będą pisać petycje i zbierać podpisy, ale głównie po to, by ugrać na tym własne cele.

Ale jeśli duża grupa mieszkańców wypowie się jednoznacznie: estetyka tego budynku zeszpeci rynek? Co wtedy? Ich głos będzie uwzględniony?

- Nie lubię gdybania.

Źródło: Gazeta Wyborcza Bydgoszcz

Zwycięski projekt nie tylko że nie pasuje do całościowej koncepcji rynku, to na dodatek zakłada wyburzenie reliktów renesansowego ratusza. Ukazane na pierwszym planie schody znajdują się bowiem w miejscu, gdzie znajduje się zachodnie skrzydło dawnego ratusza. Gratuluję pomysłu – za jednym razem uda się zniszczyć dwa zabytki dawnej Bydgoszczy: kościół Jezuitów i dawny ratusz.

...wszyscy z ktorymi mialem okazje dyskutowac na ten temat stwierdzili ze jest to niepotrzebne i zepsuje wyglad rynku.

Architekci krytykują projekt zachodniej pierzei
Emilia Iwanciw

Przyszłość Bydgoszczy musi być związana z rzeką - uznali architekci, którzy przyjechali do nas z całej Polski. Zgodnie skrytykowali zwycięski projekt zabudowy zachodniej pierzei Starego Rynku.
Architekci spotkali się w Bydgoszczy w sobotę: spacerowali po mieście, pływali tramwajem wodnym, oglądali przygotowywane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, słuchali prelekcji o historii miasta i planach władz.

Przyjechali do nas na zaproszenie Komisji Ochrony Dziedzictwa Miast PKN ICOMOS, która wybrała Bydgoszcz na miejsce konferencji, bo jej tematem przewodnim był krajobraz rzeki w przestrzeni miasta.

- To rewelacja! Cudo! - takie okrzyki słychać było, gdy architekci oglądali slajdy ukazujące nadrzeczne tereny.

- Wiele europejskich miast jest położonych nad jakąś rzeką - mówiła prof. Danuta Kłosek-Kozłowska z Warszawy, przewodnicząca Komisji. - Bydgoszcz jest jednak pod tym względem wyjątkowa. Ma w swojej strukturze bardzo różnorodne tereny rzeczne, śluzy, kanał, Wyspę Młyńską. Każdy z nich ma niepowtarzalne oblicze. A do tego jeszcze Brda łączy się z Wisłą. Ta wyjątkowość to promocyjny samograj. Dzięki rzece uda się przyciągnąć tu tłumy turystów z kraju i nie tylko.

Prof. Kłosek-Kozłowska przestrzegała jednak przed pochopnym działaniem. - Miasto nie powinno czerpać przykładów na ożywianie rzeki z innych europejskich miast - mówiła. - Pod tym względem nie warto powielać schematów, które sprawdziły się gdzieś indziej. Trzeba kształtować własny, niepowtarzalny wizerunek, który nigdzie nie ma odniesienia. Aby to zrobić, należy umiejętnie dojrzeć unikatowe walory i je wyeksponować. Turysta karmi się dziedzictwem i wartościami, musi mieć je jednak podane na talerzu. Urbaniści są od tego, żeby to piękno wydobyć. Ciśnie się mi na usta takie zdanie: Piękno Bydgoszczy odbija się w lustrze wody.

Uczestnicy seminarium, które odbywało się w Wyższej Szkole Gospodarki, zauważyli jednak, że w mieście jest jeszcze dużo do zrobienia. - Na przykład na Wyspie Młyńskiej, gdzie nierozwiązany pozostaje problem starych młynów Rothera, których inwestor na razie nie jest w stanie zagospodarować - mówiła prof. Kłosek-Kozłowska. - Trzeba też ożywić samą rzekę. Na niej cały czas powinno coś pływać.

Nie tylko rzeka była tematem obrad architektów. Obejrzeli też prezentację Miejskiej Pracowni Urbanistycznej, ukazującą kierunki rozwoju Bydgoszczy. I byli zdruzgotani zwycięskim projektem zabudowy zachodniej pierzei Starego Rynku. - Straszne! - mówiła prof. Kłosek-Kozłowska - To koszmar! - krzyczał Zbigniew Beiersdorf, wieloletni miejski konserwator zabytków Krakowa. - Fasada obecnego ratusza współgra z resztą zabudowy, a to coś zniszczy strukturę Rynku! Za parę lat powstanie chęć wyburzenia tego, podobnie jak teraz Kaskady - podsumowała Romana Przybyszewska-Gudelis, urbanistka i organizatorka seminarium.

Przybyszewska-Gudelis przygotowała listę ośmiu miejsc, co do których Bydgoszcz ma architektoniczne plany. Architekci, zainspirowani spotkaniem w naszym mieście, mają się do nich odnieść. - Odpowiedzi mam otrzymać e-mailem w najbliższych dniach, kiedy już sobie wszystko dokładnie przemyślą - mówi urbanistka. - Wśród dyskusyjnych punktów znalazł się m.in. plac Teatralny, przewężenie ul. Mostowej, a także pytanie o to, czy warto wyeksponować fragmenty starego ratusza odkopane na Starym Rynku.