Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Teraz, w dobie dominacji 'fejsbuków' i podobnych, stare fora, jak i to nasze, stają się dla nowych osób 'serfujących po sieci', chyba staroświeckie...
Przyznam, że nie myślałem o tym, by tworzyć tu nowy temat, a jednak...
Zainspirowała mnie ta fotografia w dziale 'zamków i pałaców', z wewnętrznym widokiem folwarku Grodztwo. Dodatkowo, przeglądanie starych zdjęć okolic, nakręciło mnie, by przypomnieć tu, jak wyglądała dawna Bernardyńska.
Zaczniemy od dwóch zdjęć, z zarysem jej 'początku', (po jej stronie zachodniej) - styku z Jagiellońską.
Pierwsze zdjęcie, to widok z niej na Jagiellońską, w głębi budynek administracji lazaretu, rozebrany na samym początku lat siedemdziesiątych XXw.
Drugie zdjęcie pokazuje stojący jeszcze budynek narożnikowy dawnej Bernardyńskiej, ale jej już tam nie ma. Pozostał po niej 'chodnik'...
Trzecia, znana pocztówka 'złapała' z lewej strony, wlot w Bernardyńską. Pierwszy budynek z lewej, należał do wspomnianego folwarku, następny za nim, to przypomniany na poprzednich zdjęciach 'budynek narożnikowy'. To tyle na początek...

Zdjęcie nr 2 nakłoniło mnie do szybkiej wycieczki z lotu ptaka na GSV. Dopiero po tym uświadomiłem sobie jak mocno przesunięta została ta ulica w stronę wschodnią i jak mocno przetrzepano tam zabudowę pod budowę ronda.

Jest jak piszesz. Wschodnia strona dzisiejszej Bernardyńskiej, u styku z rondem Jagiellonów, wchłonęła dawną uliczkę Wołyńską, która przebiegała od Floriana do Jagiellońskiej. Na zdjęciu poniżej, tramwaj przejeżdża po obszarze dawnego folwarku, który był między Wołyńską, - (widoczna linia budynków z narożnikowym z prawej, - Floriana - Wołyńska), a niewidoczną poniżej kadru, starą Bernardyńską.

W zasadzie na naszych oczach doszło do tego samego, tylko w innym rejonie miasta. Antymiejska rozbudowa R. Kujawskiego wchłonęła przecież, oprócz dawnych zabudowań Kujawskiej, również zabudowania Sieradzkiej, która to zniknęła z map w tym momencie. Taki sam los czeka Karpacką na odcinku od Kujawskiej do WP.

Tych wspomnianych zmian, na ogół się nie zauważa, choć faktycznie, część z nich, dzieje się na naszych oczach...

W 'portretach ulic', często przypominamy najstarsze zdjęcia i mapy. W tym przypadku, na planie Lindnera z roku 1800-nego, nie ma jeszcze tej ulicy. Wśród rozrzuconych zabudowań, widzimy jednak szlak nad Brdę. Wygląda na to, że z jego części północnej, utworzona później została ulica Wołyńska, a pozostała część, aż do rzeki, stała się potem nie istniejącym już fragmentem ulicy Św. Floriana, co widać na drugim, przedwojennym planie.

Warto tez dodać, że ul. Bernardyńska, wraz z wybudowanym mostem, była de facto pierwszą obwodnicą Bydgoszczy, jej zadaniem było odciążenie Starego Rynku oraz ul. Mostowej.

Ja tam mocno szanuje, że dalej się Tobie chce i to akurat w tym konkretnym miejscu informować ludzi o historii Bydgoszczy. Fakt, dziś media społecznościowe deklasują poczciwe fora, ale to się może kiedyś znów odmienić. Już dziś wiele ludzi ucieka z FB, na którym trzeba być mocno poprawnym politycznie i kulturowo co nie wszystkim odpowiada.

^^ Jak już przy OT jesteśmy, na FB przede wszystkim trzeba nerwowo wytrzymać multum śmieciowych informacji i być dość mocno odpornym na głupotę wszechobecną.

^^^
Kiedyś broniłem się przed przystąpieniem do FB i przez pewien przypadek tam trafiłem. Ale faktycznie, zalewa nas tam co chwilę masa informacji, najczęściej niepotrzebnych...



^^^
Pewnie wtedy nikt tak o niej nie pomyślał, ale faktycznie ta dawna 'nowa trasa', w pewnym sensie ulżyła zatłoczonej ówczesnej Mostowej.




^^^ Tak naprawdę, to mi i chyba większości dawniej aktywnych forumowiczów, już mniej się chce niż kiedyś... W moim przypadku, bywają momenty, czyli tematy, które sobą nagle sprawiają przypływ zaciekawienia... W pierwszym wpisie na górze wspomniałem, że dla mnie iskrą było zdjęcie folwarku Grodztwo.

Wracając do tematu... Chyba z praktycznego punktu widzenia można powiedzieć, że ulica, 'swe narodziny', 150 lat temu, zawdzięcza zbudowanemu wtedy mostowi. (O nim samym jest tu na forum osobny temat)
Na zdjęciu poniżej, widok ulicy przed stu laty. Trzeba dodać, że wtedy nikomu nie przeszkadzały stojące tuż przy niej, nieistniejące już obiekty. Zarówno wspomnianego folwarku z jednej strony, jak i małego kościoła św Idziego z drugiej jej strony.

Kościół św. Idziego nie padł właśnie ofiarą budowy tej "obwodnicy"?

W owym czasie, gdy zbudowano ulicę Bernardyńską, kościół ten jeszcze tam stał. Został wtedy zdegradowany do bycia magazynem, (zapewne również z powodu odpływu parafian do innych, 'ładniejszych' kościołów). Możliwe, że nie było od dłuższego czasu prowadzonych w nim remontów. Może również powody 'estetyczne', (postrzegany pewnie jako ruina, a nie zabytek), przyspieszyły decyzje o jego rozbiórce...
Na miniaturce wyżej, jak i na mapce z 1900 roku niżej, można zobaczyć, że zbudowana wtedy ulica, nie kolidowała z budynkiem kościoła.

W sumie pokrywa się to z miejscem odkrywek archeologicznych w trakcie przebudowy RB i faktycznie nie kolidowało z pierwotnym przebiegiem ul. Bernardyńskiej

Dopiero jak tramwaj puszczono to go zburzono.

^^^ To by znaczyło że kościół ten dotrwał do czasów powojennych? Pierwsze torowisko było ułożone na 'tymczasowym powojennym moście', w bodaj w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych. Przypomnę tu poniżej, znane zdjęcie 'gazetowe', z widocznym częściowo z boku tramwajem. (Warto dodać, że nowy, obecny most, zbudowany w latach sześćdziesiątych, ułożony został w innej osi w stosunku do wcześniejszego) A co do kościoła, to w różnych miejscach w necie można wyczytać, że do czasów powojennych doczekały tylko tylko jego resztki, bo ponoć rozebrano go jeszcze przed wojną...

Przeglądałem jeszcze inne rzeczy, szukając konkretnych informacji, w których byłby np. rok budowy pierwszego torowiska na Bernardyńskiej i rozbiórki kościoła. Zapewne za słabo szukałem, nic pewnego nie znalazłem... Może za słabo szukałem. Ale jeśli ktoś z Was, odnajdzie takie informacje, to niech tu je poda. Zresztą i inne, dotyczące tej ulicy...

Poniżej, dla przypomnienia, jedno z pierwszych znanych zdjęć 'nowego mostu'. Ciekawostką jest ówczesne miejsce peronu przystanku...

Zdaje mi się że jak tory na Toruńską puszczono to wówczas kościółek zburzono.

Tramwaj, (z Długiej), na Toruńską, do strzelnicy, jeździł już przed wojną. Pewnie chodzi ci o budowę linii 'Brda', wiodącą przez Babią wieś, która związana była z początkiem przebudowy tej części Bernardyńskiej. Ja 'czuję to' na lata 50-te, ale nadal nie dotarłem do precyzyjnych informacji, kiedy to zaczęto budować i ile tych murów kościoła wtedy jeszcze tam mogło być.

Na zdjęciu lotniczym z 1944 kościoła już nie ma - co najwyżej jak się przyjrzeć widać zarys ruin.

w 41 też ciężko doszukiwać się go na zdjęciu.

Jeszcze raz przeglądam książkę "Tramwaje B." Na razie mogę tylko powiedzieć, że do 1949, nie było jeszcze na ulicy torowiska. A o 'pozostałościach ruina' do czasów powojennych tez kiedyś gdzieś słyszałem... Ale różnych innych miejscach w necie podają, że kościół rozebrali jeszcze przed wojną...