Więcej informacji.
Otóż po przejrzeniu dokładnie map z różnych okresów oraz przy pomocy jednego z portali internetowych poświęconemu zapomnianym cmentarzom woj. kuj-pom. ustaliłem, że na zdjęciach satelitarnych z 2009 roku, luka, czyli prawdopodobnie cmentarz, jeszcze w tym miejscu się znajdował:
W 2014 już jest wycięty las:
Nigdy prędzej w tym miejscu nie byłem. Zaniepokoiły mnie jednak leżące przy płocie obramowania od grobów. Postanowiłem ustalić do kogo należy las w tej miejscowości. Okazuje się, że administratorów jest kilku. Część lasów należy do Nadleśnictwa Żołędowo, część do Nadleśnictwa Różanna oraz niektóre obszary są prywatne. Omawiany teren należy do Nadleśnictwa Różanna. Po nawiązaniu kontaktu z Nadleśnictwem w celu wyjaśnienia sprawy otrzymałem następującą wiadomość:
Nadleśnictwo Różanna przesyła informację na temat poruszony przez Pana w piśmie przesłanym drogą elektroniczną w dniu 18. czerwca 2015 roku, a dotyczący lasu w Gościeradzu. Opisane miejsce to dolesiona wiosną bieżącego roku luka w porolnym d-stanie sosnowym przejętym przez nadleśnictwo od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w latach 90-tych ub. wieku na mocy Ustawy o lasach z 1991 roku. Ogrodzenie z siatki jest tymczasowe, służy zabezpieczeniu młodych drzewek przed szkodami od zwierzyny płowej i po spełnieniu swojej roli – za kilkanaście lat – zostanie zdemontowane. Wcześniej ten las stanowił mienie Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych w Mąkowarsku. Nadleśnictwo Różanna w momencie przejęcia nie uzyskało, ani w okresie późniejszym nie dysponowało żadnymi informacjami o istniejącym w tym miejscu cmentarzu poewangelickim. Teren ten po przejęciu znajdował się w granicach i podlegał Leśnictwu Biała, a po jego likwidacji przynależy do Leśnictwa Ługowo. Lustracja silnie zakrzewionej luki przeprowadzona w 2014 roku wskazywała na możliwość dokonania jej uproduktywnienia poprzez wprowadzenie gatunków drzewiastych. Sprzyjającą okolicznością jest dosyć żyzne siedlisko oraz osłona boczna d-stanu, co umożliwiło wprowadzenie szlachetnych gatunków o wyższych wymaganiach co do gleby i osłony, przede wszystkim dęba i buka z domieszką lipy, grabu, klonu i jaworu. W trakcie lustracji dokonanej przez pracowników Służby Leśnej nie stwierdzono żadnych śladów wskazujących na istnienie nekropolii, zauważalne były jedynie zalegające na tym zapuszczonym terenie stare, różne odpady komunalne, co ogólnie robiło wrażenie zaniedbanego i wręcz zdegradowanego pod względem przyrodniczym i estetycznym miejsca. Po wykonaniu melioracji agrotechnicznych oraz przygotowaniu gleby jesienią 2014 roku okazało się, że przeznaczona do dolesienia luka jest faktycznie starym, dzikim wysypiskiem śmieci, które zostały przez pracowników leśnych zebrane z powierzchni gruntu i na zlecenie nadleśnictwa przeznaczone do wywozu przez służby komunalne. Faktycznie na tym etapie został ujawniony (wyorany z gleby podczas przygotowywania bruzd do posadzenia drzewek) element mogący wskazywać na pozostałość nagrobka (kamienne obramowanie), ale nic poza tym, co mogłoby świadczyć o szczególnym charakterze tego miejsca, tym bardziej, że nagromadzono tutaj wiele różnych starych odpadów. Odkryte wysypisko wyjaśniło przyczynę istnienia luki w d-stanie, prawdopodobnie podczas zalesienia zostało ono ominięte, tak przynajmniej to zinterpretowaliśmy. Zlokalizowane podczas wspomnianej lustracji pojedyncze stare drzewa owocowe i zdziczałe krzewy ozdobnych gatunków oraz stare gruzy wskazywały też na stare siedlisko, a takie miejsca nie są rzadkością na obszarach zalesionych po II wojnie światowej, chociażby na zalesionych terenach dawnej wsi Srebrnica, położonej na północ od Koronowa.
Informacja otrzymana od Pana jest pierwszą wiadomością, jaką Nadleśnictwo uzyskało o istnieniu w Gościeradzu w opisanym lesie cmentarza poewangelickiego. Nie było i nigdy nie będzie naszym zamiarem niszczenie śladów historii na administrowanym terenie, a tym bardziej okazywanie braku należnego szacunku miejscom spoczynku zmarłych, jednak nasza wiedza na te tematy okazuje się czasami z przyczyn obiektywnych niewystarczająca. W tym konkretnym przypadku można jednak uznać, że zadbany, ciekawy pod względem gatunkowym las będzie stanowił godniejsze sąsiedztwo zdewastowanej i zapomnianej nekropolii, niż zalegające śmieci.
Dziękujemy za przesłaną informację, jeżeli jest Pan lub ktokolwiek inny zainteresowany upamiętnieniem tego miejsca, prosimy o więcej danych oraz propozycję co do formy oznakowania w terenie – nadleśnictwo deklaruje pomoc i nie stawia żadnych przeszkód, byleby miało to przemyślany i godny charakter.
W trosce o upamiętnienie w lasach tego typu zapomnianych już miejsc o szczególnym charakterze, często ważnych dla lokalnych społeczności, jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, w tym również Nadleśnictwo Różanna w 2014 roku przeprowadziło konsultacje społeczne, ogłaszając na stronie internetowej możliwość zgłaszania wniosków co do objęcia specjalną ochroną fragmentów lasów gospodarczych, stanowiących cenne miejsca uzasadniające wyłączenie z normalnego zagospodarowania. Na ten apel nie było żadnego odzewu. Temat ten jednak będzie zawsze aktualny i dlatego prosimy o podobne informacje, najlepiej udokumentowane, tak, aby jak najlepiej chronić często już zatarte przez upływający czas i postępujące zniszczenia miejsca o szczególnej wartości kulturowej i historycznej. To nasze wspólne dziedzictwo.
Z upoważnienia Nadleśniczego:
Mieczysław Gniot
Inżynier nadzoru
Jednak czy Nadleśnictwo jest wiarygodne? Okazuje się, że absolutnie nie! Postanowiłem przejść przez płot i sprawdzić czy faktycznie nic na tym terenie nie odnaleziono. Oto co ujrzałem:
Są to groby dziecięce. Jeden całkowicie wyorany z ziemi. Po prostej linii zacząłem przerzucać ziemię i odnalazłem następny grób tym razem przysypany zaoraną ziemią. Dalej nie szukałem. Dodatkowo na całym obszarze znajdują się pozostałości po marmurowych/granitowych obramowaniach grobów, z tym, że są one po rozłupywane.
I teraz dwie kwestie. Jakim cudem podczas inwentaryzacji i melioracji nie zauważono grobów? I druga: czy groby nie są dowodem na istnienie cmentarza? Mam wykopać kości, aby Nadleśnictwo zrozumiało, że tam jest cmentarz?
Przesłałem zdjęcia Nadleśnictwu. Do dzisiaj zero odzewu. Chcemy, aby ludzie szanowali groby naszych przodków na Ukrainie, Litwie, Białorusi, a sami nie potrafimy uszanować czyiś.
.gif)
Zaloguj się
Zarejestruj się
FAQ
Szukaj
