Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://forum.bsmz.org/

Wały Kujawskie
https://forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=36&t=785
Strona 1 z 2

Autor:  Thure [ sobota, 26 wrz 2009, 23:34 ]
Tytuł:  Wały Kujawskie

Cdn. A może coś na ten temat wiecie? Dla przybliżenia lokalizacji dodam, że częściowo znajdują się one na terenie dawnej Muny i w jej najbliższym sąsiedztwie. Doczekały się zresztą kilku artykułów. Istnieją też sprzeczne teorie co do ich datowania. Od okresu wczesnośredniowiecznego, po nowożytność. Również samo ich przeznaczenie jest różnie interpretowane. Od funkcji militarnych, po znaki graniczne, wyznaczające granice majętności ziemskiej. Słabo znany zabytek archeologiczny w najbliższej okolicy Bydgoszczy (Osówiec), jak i w lesie wzdłuż ulicy Grunwaldzkiej.

Autor:  Markus [ niedziela, 6 mar 2011, 07:55 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Wały Kujawskie - umocnienia drewniano-ziemne, służące kontroli kilkukilometrowego suchego przejścia między odcinkiem dolnej Brdy, a pasem podmokłych łąk, bagien i mokradeł nadnoteckich. Ich flanką był gród w Pawłówku. [ za www.wyszogrod.bydgoszcz.pl ]

Autor:  Hrab [ niedziela, 6 mar 2011, 17:02 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Thure, jeśli masz jakieś mapki z lokalizacją wałów w rejonie, o którym piszesz, to wskaż dokładniej, gdzie można ich szukać. Mieszkam w pobliżu, niebawem zaczyna się sezon rowerowy i jeżdżę często między Czyżkówkiem, Muną, a Osówcem. Temat walów znam pobieżnie i słyszałem o wszystkich kontrowersjach ich dotyczących, a nawet teorii, że są to mity wymyślone kiedyś przez szlachtę. Chętnie poszukam jakichś śladów przebiegu wałów.

Autor:  Ewing [ niedziela, 6 mar 2011, 17:16 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Wały masz zaznaczone chociażby na WIG-ówce z 35 roku, choć jako Str. Okopy

Autor:  Hrab [ niedziela, 6 mar 2011, 17:40 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Czy zarówno te wyżej przy sanatorium, jak i te niżej przy Grunwaldzkiej ?

Załączniki:
Mapka wały.JPG
Mapka wały.JPG [ 129.6 KiB | Przeglądany 16226 razy ]

Autor:  Hrab [ poniedziałek, 11 kwie 2011, 20:45 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Znalazłem południową linię wałów - tę przecinająca ul Grunwaldzką. Jest to coś w rodzaju nasypu ziemnego przypominającego pozostałość po torowisku kolei tyle, że bardzo starym - rozmytym. W tej części wydaje się, że to była stara droga przez zabagnione tereny - siłą rezczy mająca znaczenie obronne. Pamiętam jak w latach osiemdziesiątych podmakało Czyżkówko w mokrym roku - zalane działki, posesje. Więc dawniej musiało być jeszcze gorzej. Nie było Kanału Bydgoskiego i systemu odwadniającego.Musiało być bagno. Natomiast nie bardzo rozumiem sensu północnej nitki wału - tej biegnącej na zachód od sanatorium. Jest ona na płaskowyżu. Teren suchy. Nie znalazłem jej jeszcze. Przy okazji zdjęcia współczesnych fortyfikacji MPWiK, które zagodziły dziesiątki hektarów lasów. Nie ma jak tego objechać - żadnej ścieżki rowerowej - trzeba jechać szosą. Płoty przegrodziły leśne dukty, którymi jeździłem w zeszłym roku. Stykają się z ogrodzeniami wojskowymi. Za płotami znajduje się przyczyna szalonego wzrostu cen wody.

Załączniki:
Nowe fortyfikacje.JPG
Nowe fortyfikacje.JPG [ 220.6 KiB | Przeglądany 15982 razy ]
Wał Kujawski 1.JPG
Wał Kujawski 1.JPG [ 150.72 KiB | Przeglądany 15972 razy ]
Wał Kujawski 2.JPG
Wał Kujawski 2.JPG [ 188.03 KiB | Przeglądany 15972 razy ]
Wał Kujawski 3.JPG
Wał Kujawski 3.JPG [ 158.68 KiB | Przeglądany 15977 razy ]

Autor:  lisiogonek [ niedziela, 17 kwie 2011, 19:51 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Czytałem kilka książek o historii naszego regionu. Spotkałem się min. z teorią że tzw "Wały Kujawskie" miałyby być związane z ekspansją ludów kujawskich na tereny Pomorza tu reprezentowane przez Krajnę. Zauważyłem że tego typu teorie są w głównej mierze lansowane przez zwolenników tezy jakoby Bydgoszcz miała być stolicą Kujaw. Po zapoznaniu się wieloma publikacjami dotyczącymi historii okolic Bydgoszczy przychylam się raczej ku twierdzeniu że mieszkamy na terenie w pewnym sensie granicznym - mieszają się wpływy Pomorza i Kujaw. Za mocno przesadzone uważam poglądy ze Bydgoszcz otoczona jest zewsząd ziemiami kujawskimi, a szczególnie poglądy że tereny na Wysoczyźnie Krajeńskiej miałyby być kujawskimi. Jako mieszkaniec Lisi Ogona zwanego w dawniejszych czasach Czerskiem Krajeńskim uważam że ta nazwa nadana była na jakiejś podstawie, historycznej przesłance. Dalej na południe leży również Kruszyn Krajeński . Również i jego nazwa wskazuje że kiedyś ludzie uważali tą miejscowość za położoną na obszarze zwanym Krajną. Co również ciekawe - zwolennicy tejże teorii jakoś nie roszczą pretensji terytorialnych do okolic nieco odleglejszych od Bydgoszczy :roll:

Autor:  Mac [ poniedziałek, 18 kwie 2011, 18:49 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Ale Lisi Ogon nigdy nie nosil nazwy Czersk Krajeński.
To jest bledna interpretacja...to byl tylko jeden folwark Czersk (Krajenski) ktory wraz z siedliskami Lisiogon, Lubawa, Karolewo i drugim folwarkiem Nowa Erekcja stal sie w 1884 wioska "Fuchsschwanz".

Autor:  Thure [ czwartek, 21 kwie 2011, 21:11 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Niestety zachowany odcinek północnego Wału Kujawskiego jest obecnie już nie dostępny. Znalazł się na terenie ujęcia wody MWiK w Bydgoszczy. Teren jest ogrodzony i monitorowany.

Autor:  Hrab [ czwartek, 5 maja 2011, 21:18 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Na zdjęciach południowy odcinek wału - jego częśc na północ od ulicy Grunwaldzkiej. Obecnie jest tam spory kawałek wyciętego lasu. Na zrębie wał widać miejscami w ciągłości, ale raczej w postaci ciągu pagórków.
W pewnym miejscu ktoś wykonał odkrywkę glebową, która pokazuje wewnętrzną strukturę wału. Jest to nasyp z piasku. Widać pierwotną warstwę próchniczą - bardzo skąpą. Piaski sandrowe wypłukane spod lodowca są w tym miejscu tak ubogim podłożem, że mimo setek lub tysięcy lat podmakania tych gruntów, gleba pozostała tu wciąż ubogą bielicą.
Północny odcinek wału rzeczywiście w całości jest już za płotami Muny i Wodociągów.

Załączniki:
Wał odkrywka zblizenie.JPG
Wał odkrywka zblizenie.JPG [ 66.29 KiB | Przeglądany 15441 razy ]
Wał odkrywka 1.JPG
Wał odkrywka 1.JPG [ 86.86 KiB | Przeglądany 15443 razy ]
Wał na zrębie 2.JPG
Wał na zrębie 2.JPG [ 101.63 KiB | Przeglądany 15453 razy ]
Wał odkrywka 1.JPG
Wał odkrywka 1.JPG [ 86.86 KiB | Przeglądany 15471 razy ]

Autor:  kris_bdg [ sobota, 2 lip 2011, 21:11 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

W ostatnim czasie przeszedłem południową część wałów, opisanych przez Hraba, i faktycznie niewiele pozostało, choć w kilku miejscach zachowała się ciągłość nasypu.

Mam też w związku z tym pewne pytanie, czy w tym rejonie prowadzone były jakieś działania wojenne? Ponieważ na wale przez przypadek pod kopniętą darnią znalazłem łuskę od pocisku.
Oznaczenia na spodniej stronie: 31/DZ/67/PK
Obrazek

Obrazek

Obrazek

W okolicach wschodniego końca linii wału znalazłem natomiast takie coś:

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Autor:  Markus [ niedziela, 3 lip 2011, 20:18 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Łuska polska, pewnie do Mausera.
Symbole: PK - kod producenta [Zakłady Amunicyjne "Pocisk" Warszawa]
DZ - dostawca materiału do produkcji łusek [Walcownia Metali Dziedzice]
31 - końcówka roku produkcji [1931]
67 - kod materiałowy [ mosiądz w składzie 67% miedzi i 33% cynku]
Drugie znalezisko wygląda mi na dolną część palnika do kuchenki gazowej.

Autor:  kris_bdg [ niedziela, 3 lip 2011, 21:45 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Dziękuje za odpowiedź, pozostaje tylko pytanie skąd tam się wzięła?
Co do drugiego elementu, niech już pozostanie palnikiem;)

Autor:  Hrab [ sobota, 4 lut 2012, 22:25 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Wał Kujawski w lutym 2012 r.
Teren zrębu w rejonie Elektromontażu został zaorany celem przygotowania do wiosennego sadzenia lasu.
Wał na tym odcinku jest teraz w strefie ochronnej kilkunastometrowej szerokości, której nie zaorano.

Obrazek
W miejscu odkrywki w wale, której wiosenne zdjęcie jest w tym wątku, ktoś zbudował ziemiankę z pokryciem z gałęzi.
Wewnątrz jest legowisko wyłożone sianem.

Obrazek

Autor:  Hrab [ sobota, 24 lis 2012, 20:02 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

W związku z likwidacją magazynów wojskowych w lasach między Osowa Górą, a Czyżkówkiem, może za jakiś czas będzie można obejrzeć północny odcinek Wału, który obecnie jest całkowicie zamknięty przez połączone ze sobą ogrodzenia wojska i wodociągów.
http://www.tvp.pl/bydgoszcz/aktualnosci/spoleczne/saperzy-wykopuja-bomby-i-pociski-na-osowej-gorze/8275110
Fragment tekstu z artykułu:"Zlokalizowany był tu skład środków bojowych 1 Regionalnej Bazy Logistycznej. To właśnie stąd zaopatrywano w amunicję jednostki w kilku województwach. Dziś skład przeniesiono, a ziemię - po rozminowaniu - do końca roku przejmie Agencja Mienia Wojskowego oraz Dyrekcja Lasów Państwowych. - Prawdopodobnie wrócą do normalnej gospodarki leśnej i będziemy tam prowadzić normalną gospodarkę leśną i jednocześnie prawdopodobnie będą udostępnione miejscowej ludności - mówi nadl. Krzysztof Sztajnborn z Nadleśnictwa Żołędowo."

Autor:  Wojtek Mąka [ piątek, 11 sty 2013, 14:59 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

kris_bdg pisze:
Dziękuje za odpowiedź, pozostaje tylko pytanie skąd tam się wzięła?
Co do drugiego elementu, niech już pozostanie palnikiem;)



W tym biednym kraju chyba nie ma lasu, w którym nie byłoby łusek od mausera 98. Używany przez Polaków, Niemców, po wojnie jako broń myśliwska.

pozdr

Autor:  Hrab [ czwartek, 7 mar 2013, 20:40 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Na mapach mariwa w wątku "stare mapy" znalazłem miejsce, gdzie północna część wału przechodzi na wschodnią stronę Koronowskiej w okolicy skrzyżowania z Siedlecką (mapa z 1940 r.). Na innych mapach wał zaczyna się na zachód od szosy, a te tereny są zagrodzone przez Wodociągi.
Pojechałem więc trochę dalszą trasą do domu, by zobaczyć, czy coś widać po tej wschodniej stronie szosy i znalazłem wał w takiej samej postaci jak południowa część w okolicy Grunwaldzkiej i Kruszyńskiej. Na zdjęciach może słabo to widać, bo dość sporo tam drzew i zrobiłem je telefonem.
Wcześniej utwierdziłem się w przekonaniu że wał południowy był usypaną drogą przez podmokły teren, która miała znaczenie obronne. Jednak wał północny leży na płaskowyżu. Zaraz za tym końcowym kawałkiem widać głęboką dolinę Brdy. Woda tu raczej nie mogła tworzyć bagien. Musi więc być też inna teoria o praktycznym zastosowaniu wału. Na przykład, że był granicą terytoriów słowiańskich plemion. Mnie się jednak on nie wydaje taki stary z uwagi na wyrażny humus pierwotne warstwy powierzchniwej na przekroju. Zresztą badając ten humus można wyznaczyć datę.

Kilka teorii jest tutaj: http://kujawsko-pomorskie.regiopedia.pl ... -kujawskie

Obrazek

Obrazek

wał jest w linii tego wyraźnego cienia drzewa
Obrazek

Autor:  Hrab [ czwartek, 25 kwie 2013, 18:54 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Obecnie odkrywka w wale południowym, która była ziemianką - legowiskiem, teraz jest stanowiskiem ogniowym z działem 100 mm. Lufa gwintowana.

Obrazek

Autor:  atterdag [ poniedziałek, 25 lis 2013, 19:13 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

Sprostowanie. Nie był to teren zabagniony. Wskazywałby na to utwór glebowy. Był to fragment suchej doliny, zajętej głównie przez lasy liściaste. Od tej strony w stronę dzisiejszej Bydgoszczy przechodził szlak handlowy wykorzystujący przejście między Doliną Brdy (będącą wówczas wciąż rzeką górską), a niedostępnym torfowiskiem położonym na dnie "Doliny Kanału Bydgoskiego".

A Czyżkówko podmakało w związku z warstwą gliny... chociaż lepszym określeniem byłoby "woda stagnowała" ;)

Autor:  Hrab [ środa, 27 lis 2013, 20:21 ]
Tytuł:  Re: Wały Kujawskie

To tym bardziej wskazuje na to, że teoria o tym, że wały były liniowym tworem obronnym jest błędna. Wskazuje na to to co piszesz, że grunt wskazuje, że teren nie był podmokły (może tylko okresowo zalany wiosną) oraz to, że wał północny jest w ogóle na terenach wyniesionych wysoko ponad ewentualne tereny podmokłe.
Na suchych terenach wał obronny musiałby być wysoki i mieć wbudowaną jakąś strukturę drewnianą powstrzymującą jego rozsypywanie się i wypłaszczanie.
Wały te najprawdopodobniej miały charakter linii wyznaczających granicę dóbr - terenów rolnych i leśnych. Wyraźnie wskazywały nieprzekraczalną granicę np. dla wypasu bydła. Temat do przemyślenia: o jakie dobra chodziło i w jakim okresie?

Strona 1 z 2 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/