Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://forum.bsmz.org/

Fabryki rowerów i motocykli w przedwojennej Bydgoszczy
https://forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=34&t=2152
Strona 2 z 3

Autor:  Hrab [ piątek, 21 wrz 2012, 19:45 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Na ogłoszeniu z 1929 roku jest warsztat Ernsta Jahr. Warsztaty zwykle też produkowały małe ilości rowerów.

Obrazek

Natomiast w katalogu wystawy przemysłowej z 1946 roku można zanaleźć wykaz ówczesnych firm rowerowych, które prawdopodobnie weszły w skład Rometu, a wtedy tworzyły państwowe zjednoczenie.

Obrazek

Autor:  BYDZIAK 1958 [ poniedziałek, 24 wrz 2012, 06:05 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Hrab pisze:
Na ogłoszeniu z 1929 roku jest warsztat Ernsta Jahr. Warsztaty zwykle też produkowały małe ilości rowerów.

Obrazek



Ojciec opowiadał mi, że i na niektórych ulicach spotkać można było rozkładane mini warsztaty. Być może tak zarabiali na życie niektórzy bezrobotni. Zapewne nie zamieszczali ogłoszeń. Ale też istnieli...

Autor:  Hrab [ poniedziałek, 24 wrz 2012, 16:48 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

To, co napisałem o produkcji rowerów przez warsztaty, opieram na kontakcie z takim producentem - serwisowcem w drugiej połowie lat 70-tych. Miałem rower rometowski Rekord 10. Intensywnie używany w terenie zaczął się rozpadać na niektórych łączeniach ramy. Pojechałem z nim do warsztatu rzemieślnika w starszym wieku przy Placu Poznańskim. Ten pan polutował mi rower mosiężnym drutem z użyciem palnika stwierdzając, że teraz rama będzie niezniszczalna. Zajęło to kilka godzin, a cena była niewielka, wręcz symboliczna. Byłem zaskoczony niezwykłą solidnością tego człowieka bo pospawał mosiądzem wszystkie, co do jednego łączenia, oczyszczając je dokładnie z farby, a nie tylko te zepsute. Uznał, że system łączenia stosowany przez Romet jest tandetny i trzeba to zrobic od podstaw. W tym czasie obejrzałem nieco pamiątek z czasów przedwojennych i wysłuchałem historii o dawnych solidnych rowerach. Taką pamiątką były m.in. ozdobne tabliczki znamionowe tegoż warsztatu rowerowego, które były zakładane na produkowanych przez warsztat rowerach, gdyż produkcja własna i serwis wzajemnie się uzupełniały.
Zakład znajdował się w podwórzu jednej z kamienic po stronie południowej placu - w tej wyburzonej potem części. Możliwe, że był to warsztat p. Smoczyka z tego ogłoszenia w 1929 roku, gdyż numeracja domów zmieniła się później (obecnie dwójka jest po drugiej stronie placu).

-- 24 wrz 2012 --

Willy Jahr miał hurtownię przy Dworcowej 18 (ogłoszenie 1938), może fabryczkę miał wcześniej?

Obrazek

Autor:  BYDZIAK 1958 [ środa, 26 wrz 2012, 06:21 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Mój pierwszy rower (odkupiony ok 1967 roku) nazywał się Pionier. Miał chyba mało spotykane juz koła "22". Ale miał a przodu tabliczkę z ciekawą nazwą firmy - 'PA Fa Ro'. nie pamiętam, czy byly to duże, czy małe litery i nie wiem, czy firma nie została 'potem' również wchłonięta przez Romet.

Autor:  DAWID [ niedziela, 30 wrz 2012, 17:28 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

BYDZIAK 1958 pisze:
Mój pierwszy rower (odkupiony ok 1967 roku) nazywał się Pionier. Miał chyba mało spotykane juz koła "22". Ale miał a przodu tabliczkę z ciekawą nazwą firmy - 'PA Fa Ro'. nie pamiętam, czy byly to duże, czy małe litery i nie wiem, czy firma nie została 'potem' również wchłonięta przez Romet.

To skrót od Pomorskiej Fabryki Rowerów lub inaczej FABRYKA ROWERÓW REKORD- Willy Jahr P.F.R. .Może masz jeszcze ten rower ?Chętnie taki przytulę.

-- N, 30 wrz 2012, 18:12 --

Dziękuje to daje jasny obraz sklep POMORSKIEJ FABRYKI ROWERÓW REKORD- Willy Jahr był na ul .Dworcowej 18 a Fabryka na ul.Nakielskiej 89.Muszę zobaczyć to miejsce co jest tam dzisiaj.

Autor:  monter1951 [ niedziela, 30 wrz 2012, 19:25 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Po wojnie PA-FA-RO to były Państwowe Fabryki Rowerów, a na tabliczkach, jak pamiętam było jeszcze ZZR Bydgoszcz.

Autor:  BYDZIAK 1958 [ poniedziałek, 1 paź 2012, 16:55 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

DAWID pisze:
(...)
Może masz jeszcze ten rower ?Chętnie taki przytulę.
(...)


Nie. Sprzedałem go młodszemu koledze z Naruszewicza, z niedawno rozebranego domu, za chyba jedyne 100zł. (W ok. 1973?)

Autor:  DAWID [ czwartek, 4 paź 2012, 09:24 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

monter1951 pisze:
Po wojnie PA-FA-RO to były Państwowe Fabryki Rowerów, a na tabliczkach, jak pamiętam było jeszcze ZZR Bydgoszcz.

Masz racje chociaż i po wojnie używano starych tabliczek z przed wojny.

-- Cz, 4 paź 2012, 09:37 --

Co do firm polskich produkujących rowery i części rowerowe przed 1939 r. w Bydgoszczy można jeszcze dodać:
„J.D. B” Józef Dąbrowski, Bydgoszcz
Fabryka Części Rowerowych Piotr Nowacki, Bydgoszcz
Fabryka Części do Rowerów L. Madrewald, Bydgoszcz
Fabryka Części do Rowerów „Galwa”, Bydgoszcz
Fabryka Rowerów i Części Rowerowych „HA- BE”, Bydgoszcz
„Remo” Fabryka Ram i Części Rowerowych Antoni Remlein, Bydgoszcz
Nie ma co ukrywać było mnóstwo tych montowni i serwisów.

-- Cz, 4 paź 2012, 10:21 --

Zdjęcia

Autor:  BYDZIAK 1958 [ czwartek, 4 paź 2012, 16:50 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Zdjęcie z lat osiemdziesiątych, które przed chwila wstawiłem, warte jest przypomnienia i tutaj.

BYDZIAK 1958 pisze:
(...)
Z lewej widać budynek oddziału Rometu. (Dawne Tornedo)
Obrazek


Obecnie jest tam stacja benzynowa Shell

Autor:  DAWID [ piątek, 5 paź 2012, 08:11 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Fajna fotka .Krótko potem został wyburzony bo w latach 90-tych powstała stacja Shell o ile dobrze pamiętam.Co do Pomorskiej Fabryki Rowerów Rekord na ul nakielskiej 89 to bylem tam jest to na przeciwko kościoła i olśnienie w latach 80-tych to był Romet.Tropiciele historii może znajdziecie przedwojenne fotografie tego miejsca?

Autor:  DAWID [ poniedziałek, 8 paź 2012, 07:53 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Obecnie jest tam stacja benzynowa Shell
I dalej w tym temacie rok 1977

Obrazek

Od moderatora: zdjęcie pochodzi ze strony http://www.wspominajbydgoszcz.blogspot.com i zostało użyte bez zgody jego właściciela w dodatku po wcześniejszym usunięciu znaku wodnego, za co użytkownik otrzymuje ostrzeżenie. Prosiłem o wyjaśnienia, których po upływie tygodnia nie otrzymałem. Oryginał zdjęcia dostępny jest pod adresem http://www.wspominajbydgoszcz.blogspot. ... ja-mc.html

Życie dopisało ciąg dalszy historii o właścicielach fabryki ,,Tornedo”.W komentarzach pod wpisem ,,Bydgoski motocykl Tornrdo 97 -historia prawdziwa część 2 wpisał się wnuk Wilhelma Tornowa ,Walter Tornow.Odpowiedzieliśmy na niego a on opowiedział nam dalsze losy właścicieli i przesłał dokumenty jakie zachowały się u niego w domu.

Tak wiec Rodzina Tornow mieszkała i była związana mocno z Bydgoszczą tylko do końca II wojny światowej.Potem wyjechali i nikt z rodziny nie został e Bydgoszczy.William Tornow zmarł na przełomie 1939/40 ma cukrzycę i został pochowany w Ludwigslust w Meklemburgii na Pomorzu Przednim.William miał wiele dzieci Ta rodzina ma dzieci Williama ,Werner ,Walter, Harry, Hilde, Erika, Leni i Rosemarie.Żona Wiliama Tornowa zmarła w latach pięćdziesiątych w Hollenstedt.Jej syn Walter zmarł trzy lata temu w Rastatt i on miał syna też o imieniu Walter (65 lat emeryt)który to opowiedział nam powojenne losy rodziny Tornow.Całą historie o fabryce zna od swojego ojca który w 1991 roku wraz z bratem Wernerem odwiedził fabrykę rowerów ,,Romet” i była to dla nich wzruszająca wyprawa .
Obrazek

Dziękuje Walterowi Tornow za tą opowieść

Autor:  DAWID [ czwartek, 18 paź 2012, 12:59 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

P.F.R. Willy Jahr to w istocie rzeczy montownia zatrudniająca 60 osób i produkującą (dane z 1938 r) 18 700 rowerów/rocznie.
Mieściła sie w Bydgoszczy przy ulicy Nakielskiej 89 (budynki stoją do dziś).
Fabryka powstała w latach 20-stych założona przez Niemca W. Jadra rocznik 1891 urodzonego w Nakle nad Notecią.
Lata swietnosci to okres II RP poniewaz po 39r produkcja była systematycznie ograniczana. w 1943 zarekwirowano ciężarówkę i inne srodki transportu. A w 1944r firma została zamknięta.
Wg.p. Urlicha fabryka posiadała bardzo skromny park maszynowy i składała się z wydziału: lakiernia i montaż. Syn twierdził ze nie odbywała się tutaj produkcja zbrojeniowa (chyba ma racje ponieważ nie produkowano tutaj części/podzespołów)
Ulrich Jahr syn właściciela jest bydgoszczaninem więcej tu http://pl.wikipedia.org/wiki/Ulrich_Jahr

Autor:  bunkier [ piątek, 2 lis 2012, 20:50 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Okupacja, prawdopodobnie zdjęcie zostało zrobione w Bydgoszczy.

Obrazek

Autor:  BYDZIAK 1958 [ sobota, 3 lis 2012, 05:37 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

^^^ Na baku ma chyba napis 'Tornedo'... Moje 'ślepe oko' dopatruje się jeszcze czegoś w rodzaju 'trąbki', na kierownicy. :D

Autor:  bunkier [ sobota, 3 lis 2012, 10:00 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Tak, jest to motocykl TORNEDO. Dlatego to zdjęcie znalazło się w tym wątku :)

Autor:  bunkier [ sobota, 3 lis 2012, 14:06 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Jeszcze jedno zdjęcie z tym motocyklem.
Widoczna jest brama wjazdowa na jedno z osiedli pracowniczych D.A.G.
Autobus firmy Büssing-NAG, autobusy kursowały z Nowego Rynku pod bramy główne D.A.G.

Obrazek

Autor:  salamon [ piątek, 30 lis 2012, 22:23 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Dzisiaj, na FB, w profilu "Wspominaj Bydgoszcz..." pojawił się link do Wirtualnego Muzeum Bydgoskiego Przemysłu Rowerowego i Motocyklowego: http://www.auto-nostalgia.pl/wirtualne- ... cyklowego/

Autor:  DAWID [ piątek, 8 mar 2013, 09:03 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Stare emblematy i naklejki Tornowa
Obrazek

Obrazek

i inne ciekawe bydgoskie firmy rowerowe
Obrazek
Obrazek

Autor:  DAWID [ środa, 13 lis 2013, 12:20 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Jak widać pod nazwą Tornedo kryło się kilka innych marek.

Załączniki:
gromada artykuł z 1939 roku .jpg
gromada artykuł z 1939 roku .jpg [ 123.82 KiB | Przeglądany 5968 razy ]
gromada szyld.jpg
gromada szyld.jpg [ 102.22 KiB | Przeglądany 5968 razy ]

Autor:  DAWID [ środa, 13 lis 2013, 12:52 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Moj ostatni zakup rower tornedo z lat 30-tych

Załączniki:
DSC02988.jpg
DSC02988.jpg [ 71.48 KiB | Przeglądany 5966 razy ]
DSC09092.jpg
DSC09092.jpg [ 104.83 KiB | Przeglądany 5966 razy ]

Strona 2 z 3 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/