Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://forum.bsmz.org/

Fabryki rowerów i motocykli w przedwojennej Bydgoszczy
https://forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=34&t=2152
Strona 1 z 3

Autor:  DAWID [ środa, 9 lut 2011, 17:55 ]
Tytuł:  Fabryki rowerów i motocykli w przedwojennej Bydgoszczy

Szukam wszelkich informacji i fotografii lub rowerów części ,motocykli dotyczących Bydgoskiej Fabryki Rowerów i Motocykl ,,Tornedo''Wilhelma Tornowa która była usytuowana przy ul. Dworcowej 49 i św Trójcy 34 .A także Wytwórni Motorów Jezdnych Stadie z ul.Gdańskiej 160.Prosze o jakiekolwiek wiadomości, fotki ,wycinki, relacje ,pojazdy.

Dziękuje i zapraszam na mojego bloga o starej motoryzacji http://www.auto-nostalgia.pl/
Obrazek

Uploaded with ImageShack.us

Autor:  bunkier [ środa, 9 lut 2011, 19:19 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Ten tekst pewnie znasz: http://www.bsmz.org/articles.php?article_id=8

Autor:  Mac [ środa, 9 lut 2011, 20:24 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Fabryka Emila Stadie zalozona w 1898. Prodokowala rocznie ok. 200 rowerow, 5-10 motocykli i nawet kilka samochodow. Wszystko robione bylo recznie. Zatrudniala 60-70 pracownikow.

Autor:  Butler [ czwartek, 10 lut 2011, 15:32 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Fabryka Tornedo stała w miejscu, gdzie obecnie mieści się McDonald's i stacja paliw.

Autor:  DAWID [ czwartek, 10 lut 2011, 15:58 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

bunkier pisze:


Dziękuje znam to bardzo dobry tekst Jana Tarczyńskiego z książki ,,Polskie motocykle 1918-1945 '' sam też z niego korzystam




Mac pisze:
Fabryka Emila Stadie zalozona w 1898. Prodokowala rocznie ok. 200 rowerow, 5-10 motocykli i nawet kilka samochodow. Wszystko robione bylo recznie. Zatrudniala 60-70 pracownikow.


Bardzo interesujące wiadomości ,dziękuję bardzo .Czy mogę poznać żródło sam nie mogłem do niczego dotrzeć a jestem bardzo ciekawy i mam setki pytań ;
Jakie to były motocykle(pojemność ,z jakich firm podzespoły ,a może cały motocykl innej firmy np.Victoria tylko pomalowany i nazwany po polsku)???????????
Jakie samochody???????????
Jak długo produkowali ,czy aż do wybuchu wojny????????

-- Cz, 10 lut 2011, 16:07 --

Butler pisze:
Fabryka Tornedo stała w miejscu, gdzie obecnie mieści się McDonald's i stacja paliw.


Tak wiem i nawet pamiętam te obskurne budynki za płotem gdy było to w posiadaniu ,,Rometu''.Dowiedziałem się też coś wiecej o losach fabryki Tornedo .
,, Ponieważ Wilhelm Tornow, właściciel bydgoskiej Fabryki Rowerów i Motocykli, był Niemcem – produkcję kontynuowano także po wrześniu 1939 roku. Jednak motocykle, które opuściły fabrykę podczas okupacji były już wyposażane w silniki Sachsa. Powstało ich jednak jeszcze mniej, niż przed wybuchem wojny. Nasze tornedo jest wyposażone właśnie w silnik Sachsa.''
A także co było po wojnie z książki "60 lat Rometu"
,,
Romet - zakład ten powstał w 1924 roku. Centrum polskiego przemysłu rowerowego stała się Bydgoszcz. Powstało w tym mieście kilka zakładów produkujących rowery i akcesoria rowerowe. Ponadto w Bydgoszczy, w latach trzydziestych, wytwarzaniem i części do nich zajmowały się się również warsztaty rzemieślnicze. W skład tych zakładów zawierały wykonywane czynności takie jak : galwanizowanie, lakierowanie, tokarstwa drzewnego, tarcz polerskich , kartoników i tym podobnych. Zatrudniono przy tym około 200 pracowników. W 1938 wyprodukowano już w Bydgoszczy blisko 130 tysięcy rowerów co stanowiło 3/5 wszystkich rowerów wykonanych w Polsce w tym roku. Podstawę rozwoju przemysłu rowerowego w Polsce z jego centrum w Bydgoszczy, stworzyły przede wszystkim cztery bydgoskie fabryki rowerów i części rowerowych: "Tornedo" Fabryka rowerów i motocykli. Pomorska fabryka rowerów Willy Jahr, Fabryka wyrobów metalowo-masowych Wacław Milner, Fabryka wyrobów metalowych S.A. "Fema" oraz dwie wytwórnie po za Bydgoskie "Apollo". Wilhelm Tornow po powrocie z zakończonej klęską Niemiec I wojny światowej do Bydgoszczy, przystąpił do rozbudowy warsztatu zlokalizowanego przy ulicy Dworcowej 49 i 51, Od roku 1924 rozpoczął montować pilnie na rynku poszukiwane rowery z części sprowadzonych z Niemiec, do których zaczął sam produkować ramy. w latach 1927-1928 zakład produkował w nim tylko rowery turystyczne damskie i męskie w ilości 35 do 40 dziennie, w kolorze czarnym nazywane "Tornedo" i w kolorze wiśniowym "Orginal Tornedo". Rowery te były montowane na kołach 26 i 28 cali. Obręcze i błotniki dostarczała firma "Apollo" z Czechowic, a szprychy, niple i częściowo łańcuchy "Centra" z Poznania. Nabywane były u Nowackiego, który miał warsztat w Bydgoszczy na ul. Rycerskiej. Piasty, dzwonki, pompki, pedały oraz przekładnie, łańcuchy, szprychy do "Orginal Tornado" sprawdzano z Niemiec. produkcja dochodziła do 100 rowerów dziennie,a w 1938 roku wynosiła 300 - 350 rowerów dziennie. W końcu zmniejszył się import części i zaczęto produkować je w kraju. Pedały, pompki, hamulce, dzwonki i piasty przednie nabywano u Millnera, przekładnie w Femie. Piasty tylne samohamowne sprowadzano z Warszawy - marki AFS firmy A Feingenbaum i Syn. Stale wzrastające zapotrzebowanie na rowery i motorowery, przy braku możliwości dalszej rozbudowy pomieszczeń fabrycznych magazynowych przy ul. Dworcowej i Św Trójcy. zrodziło projekt budowy dużej, nowoczesnej fabryki we wschodniej części miasta w okolicy stacji kolejowej Bielawy. Zakupiony teren pod budowę, zlecono przygotowanie dokumentacji, ale w realizacji tego zamierzenia przeszkodził wybuch II wojny światowej. Druga największa fabryka powstała przy ulicy Petersona. gdzie atualnie znajduje się spółdzielnia "Tryb".

POZDRAWIAM WSZYSTKICH DAWID

Autor:  Mac [ czwartek, 10 lut 2011, 16:08 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Duzo wiecej niz kawalek z ksiazki niemieckiej nie znalazlem na temat tej firmy.
http://books.google.de/books?id=tB8EAQA ... CC4Q6AEwAA

Emil Stadie zmarl w lutym 1939. W Kujawsko-Pomorskiej Biblotece Cyfrowej znalazlem jeszcze info ze firma zajmowala sie naprawa rowerow i automobili...oraz holowaniem owych.

Obrazek

Edit:
Cytuj:
Emil Stadie w 1920 r. prowadził fabrykę motocykli, a po ośmiu latach do hali produkcji motocykli dobudowano halę naprawy samochodów. Firma ta upadła wraz ze śmiercią swego założyciela,


-- 10 lut 2011 --

Po jego smierci w "Dzienniku Bydgoskim" pojawila sie notka mowiaca o tym ze mimo ze byl niemieckiego pochodzenia, byl lojalnym obywatelem Polski.

Autor:  DAWID [ piątek, 11 lut 2011, 21:57 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

DAWID pisze:
bunkier pisze:


Dziękuje znam to bardzo dobry tekst Jana Tarczyńskiego z książki ,,Polskie motocykle 1918-1945 '' sam też z niego korzystam




Mac pisze:
Fabryka Emila Stadie zalozona w 1898. Prodokowala rocznie ok. 200 rowerow, 5-10 motocykli i nawet kilka samochodow. Wszystko robione bylo recznie. Zatrudniala 60-70 pracownikow.


Bardzo interesujące wiadomości ,dziękuję bardzo .Czy mogę poznać żródło sam nie mogłem do niczego dotrzeć a jestem bardzo ciekawy i mam setki pytań ;
Jakie to były motocykle(pojemność ,z jakich firm podzespoły ,a może cały motocykl innej firmy np.Victoria tylko pomalowany i nazwany po polsku)???????????
Jakie samochody???????????
Jak długo produkowali ,czy aż do wybuchu wojny????????

-- Cz, 10 lut 2011, 16:07 --

Butler pisze:
Fabryka Tornedo stała w miejscu, gdzie obecnie mieści się McDonald's i stacja paliw.


Tak wiem i nawet pamiętam te obskurne budynki za płotem gdy było to w posiadaniu ,,Rometu''.Dowiedziałem się też coś wiecej o losach fabryki Tornedo .
,, Ponieważ Wilhelm Tornow, właściciel bydgoskiej Fabryki Rowerów i Motocykli, był Niemcem – produkcję kontynuowano także po wrześniu 1939 roku. Jednak motocykle, które opuściły fabrykę podczas okupacji były już wyposażane w silniki Sachsa. Powstało ich jednak jeszcze mniej, niż przed wybuchem wojny. Nasze tornedo jest wyposażone właśnie w silnik Sachsa.''
A także co było po wojnie z książki "60 lat Rometu"
,,
Romet - zakład ten powstał w 1924 roku. Centrum polskiego przemysłu rowerowego stała się Bydgoszcz. Powstało w tym mieście kilka zakładów produkujących rowery i akcesoria rowerowe. Ponadto w Bydgoszczy, w latach trzydziestych, wytwarzaniem i części do nich zajmowały się się również warsztaty rzemieślnicze. W skład tych zakładów zawierały wykonywane czynności takie jak : galwanizowanie, lakierowanie, tokarstwa drzewnego, tarcz polerskich , kartoników i tym podobnych. Zatrudniono przy tym około 200 pracowników. W 1938 wyprodukowano już w Bydgoszczy blisko 130 tysięcy rowerów co stanowiło 3/5 wszystkich rowerów wykonanych w Polsce w tym roku. Podstawę rozwoju przemysłu rowerowego w Polsce z jego centrum w Bydgoszczy, stworzyły przede wszystkim cztery bydgoskie fabryki rowerów i części rowerowych: "Tornedo" Fabryka rowerów i motocykli. Pomorska fabryka rowerów Willy Jahr, Fabryka wyrobów metalowo-masowych Wacław Milner, Fabryka wyrobów metalowych S.A. "Fema" oraz dwie wytwórnie po za Bydgoskie "Apollo". Wilhelm Tornow po powrocie z zakończonej klęską Niemiec I wojny światowej do Bydgoszczy, przystąpił do rozbudowy warsztatu zlokalizowanego przy ulicy Dworcowej 49 i 51, Od roku 1924 rozpoczął montować pilnie na rynku poszukiwane rowery z części sprowadzonych z Niemiec, do których zaczął sam produkować ramy. w latach 1927-1928 zakład produkował w nim tylko rowery turystyczne damskie i męskie w ilości 35 do 40 dziennie, w kolorze czarnym nazywane "Tornedo" i w kolorze wiśniowym "Orginal Tornedo". Rowery te były montowane na kołach 26 i 28 cali. Obręcze i błotniki dostarczała firma "Apollo" z Czechowic, a szprychy, niple i częściowo łańcuchy "Centra" z Poznania. Nabywane były u Nowackiego, który miał warsztat w Bydgoszczy na ul. Rycerskiej. Piasty, dzwonki, pompki, pedały oraz przekładnie, łańcuchy, szprychy do "Orginal Tornado" sprawdzano z Niemiec. produkcja dochodziła do 100 rowerów dziennie,a w 1938 roku wynosiła 300 - 350 rowerów dziennie. W końcu zmniejszył się import części i zaczęto produkować je w kraju. Pedały, pompki, hamulce, dzwonki i piasty przednie nabywano u Millnera, przekładnie w Femie. Piasty tylne samohamowne sprowadzano z Warszawy - marki AFS firmy A Feingenbaum i Syn. Stale wzrastające zapotrzebowanie na rowery i motorowery, przy braku możliwości dalszej rozbudowy pomieszczeń fabrycznych magazynowych przy ul. Dworcowej i Św Trójcy. zrodziło projekt budowy dużej, nowoczesnej fabryki we wschodniej części miasta w okolicy stacji kolejowej Bielawy. Zakupiony teren pod budowę, zlecono przygotowanie dokumentacji, ale w realizacji tego zamierzenia przeszkodził wybuch II wojny światowej. Druga największa fabryka powstała przy ulicy Petersona. gdzie atualnie znajduje się spółdzielnia "Tryb".

POZDRAWIAM WSZYSTKICH DAWID





DZIĘKI BYŁEŚ NAPRAWDE POMOCNY !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
DAWID

Autor:  DAWID [ czwartek, 17 lut 2011, 10:43 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Obrazek

Uploaded with ImageShack.us

Autor:  bunkier [ poniedziałek, 14 mar 2011, 01:18 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Reklama Pomorskiej fabryki rowerów Willy Jahr:

http://www.bsmz.org/photogallery.php?photo_id=305

Reklama Fabryki wyrobów metalowo-masowych Wacław Milner:

http://www.bsmz.org/photogallery.php?photo_id=316

Autor:  MWS [ poniedziałek, 14 mar 2011, 13:07 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Sklep firmowy „Tornedo” - ul Dworcowa.

Obrazek

Autor:  Mac [ wtorek, 15 mar 2011, 08:01 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Fabryka "Tornedo"

Obrazek

-- 15 mar 2011 --

Tu jeszcze lepsze

Obrazek

Autor:  AERO [ środa, 16 mar 2011, 10:21 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Zdjęcia r e w e l a c y j n e. :!:
Nie myślałem , że ktoś posiada zdjęcia tego obiektu.
Przy każdej okazji , jako dziecko ( lata 60\70 ) biegałem po widocznym murku , przyległym do chodnika.
W tym czasie był to obiekt - filia Rometu. Wyburzony chyba w latach 80\90
Jezdnia górna prowadziła na nieistniejący, ceglany most nad kanałem, a dolna , to początek ul. Nakielskiej , gdzieś na wys. obecnego ZUS-u.
W widocznych krzaczkach mieścił się miejski, blaszany szalet. :)

Autor:  DAWID [ wtorek, 21 sie 2012, 08:11 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Dziękuje za wszystkie zdjęcia i wiadomości ,zbieram wszystkie te wiadomości w jednym miejscu jako Wirtualne Muzeum Bydgoskiego przemyslu rowerowego i motocyklowego pod adresem http://www.auto-nostalgia.pl/?page_id=7618 .Jako ciekawostkę podam że skontaktowałem się z wnukiem właściciela Walterem Tornow ale o tym przeczytacie na stronie Teraz mam kolejne pytanie dotyczące innej wytwórni.Szukam jakichkolwiek wiadomości o FABRYCE ROWERÓW REKORD- Willy Jahr P.F.R. Bydgoszcz(Bromberg).Będę wdzięczny za jakakolwiek pomoc.
Pozdrawiam Dawid
PS.Jeszcze jedno proszę o zaznaczenie budynków należących do fabryki tornedo na tej mapce
Obrazek

Autor:  monter1951 [ środa, 22 sie 2012, 20:01 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Mam trzy ciekawostki, nie są w najlepszym stanie. Nawet trudno mi powiedzieć z którego roku pochodzą te ogłoszenia. Fotka z lat trzydziestych.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Autor:  DAWID [ piątek, 24 sie 2012, 08:34 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Dziękuje rewelacyjne materiały,zawsze się zastanawiam gdzie trafiacie na takie cuda ?
Pozdrawiam Dawid

Autor:  Drzewol [ piątek, 24 sie 2012, 17:00 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

DAWID pisze:
PS.Jeszcze jedno proszę o zaznaczenie budynków należących do fabryki tornedo na tej mapce


Zaznaczać nie będę, bo mógłbym wprowadzić w błąd, ale daję linka do ciekawej "rekonstrukcji" tego miejsca, którą wykonał i wrzucił na innym forum udzielający się także tu użytkownik BYDZIAK1958 (mam nadzieję, że się za to nie obrazi).
http://www.skyscrapercity.com/showpost. ... stcount=51

Tu jeszcze zdjęcie porównawcze tego samego autora (jest też w innym temacie na tym forum, ale tak lepiej mi wkleić):
http://www.skyscrapercity.com/showpost. ... count=4002

Autor:  BYDZIAK 1958 [ sobota, 25 sie 2012, 10:32 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Drzewol pisze:
(...) mam nadzieję, że się za to nie obrazi).


^^^ Zawsze jestem otwarty, a takie pomaganie sobie nad wzajem, może najwyżej cieszyć. :D

Z pewną nieśmiałością, mogę dodać tu jeszcze ten 'rekonstrukcyjny rysunek', na którym tez widac trochę wspomnianego obiektu. :D

BYDZIAK 1958 pisze:
(...)

A tak oto narysowałem to miejsce niecałe dziesięć lat po zmianach w tamtym miejscu...

Obrazek

Myślę, że w rzeczywistości, ten murek w najwyższym miejscu mógł mieć najwyżej półtora metra, lub nie więcej niż dwa.

Autor:  DAWID [ niedziela, 26 sie 2012, 18:47 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Ciekawe rekonstrukcje Bydziak .Czy mogę je wykorzystać na moim blogu ?
Jak pisałem wcześniej mam kontakt z wnukiem Wilhelma Tornowa i od niego mam kilka fotek i tutaj zobaczycie je jako pierwsi.
Pierwsza fotka to córki właściciela przed sklepem na ul. Dworcowej.
Obrazek
Shot at 2012-08-26
Kolejna to zbiorowe zdjęcie pracowników fabryki Tornedo
Obrazek

Autor:  BYDZIAK 1958 [ wtorek, 28 sie 2012, 06:36 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

^^^ Możesz :D W opisie dotyczącym tego rysunku, wyraziłem swoje wątpliwości co do niektórych proporcji. Znajdziesz go w 'zdjęciach porównawczych w dziale hyde parku.

Autor:  DAWID [ piątek, 21 wrz 2012, 15:08 ]
Tytuł:  Re: Fabryki rowerów i motocykli w przedwoennej Bydgoszczy

Gdzie mieściła się POMORSKA FABRYkA ROWERÓW REKORD- Willy Jahr P.F.R. Bydgoszcz(Bromberg)??????????? Będę wdzięczny za jakakolwiek pomoc.

Strona 1 z 3 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/