Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://forum.bsmz.org/

Bydgoska Kolej Linowa
https://forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=11&t=5297
Strona 1 z 1

Autor:  bunkier [ niedziela, 9 gru 2012, 19:09 ]
Tytuł:  Bydgoska Kolej Linowa

Zakłady zbrojeniowe D.A.G Fabrik Bromberg w latach 1939-45 zlokalizowane były w znacznej odległości od miasta. Miejska elektrociepłownia nie miała wystarczającej mocy żeby zasilić fabrykę zbrojeniową w energię i parę. Wobec tego faktu na terenie Fabrik Bromberg wybudowano dwie elektrociepłownie i dwie kotłownie:
1. Brahnau – elektrociepłownia wyposażona w cztery kotły, dwa dostarczające parę energetyczną oraz dwa wytwarzające parę technologiczną.
2. Kaltwasser – elektrociepłownia wyposażona w cztery kotły, dwa dostarczające parę energetyczną oraz dwa wytwarzające parę technologiczną.
3. Wydział NGL(produkcja nitrogliceryny) – kotłownia wyposażona w dwa kotły wytwarzające parę technologiczną.
4. Laboratorium – kotłownia gdzie podgrzewano wodę dla potrzeb wydziału badawczego.

Wszystkie kotłownie były zasilane węglem kamiennym, który transportowano koleją wykorzystując do tego celu magistralę węglową tak zwaną „kolej francuską”, która dzieliła zakład na dwie części. Zapotrzebowanie na węgiel było ogromne, w połowie 1942 roku zapadła decyzja o budowie towarowej kolei linowej, która miała połączyć zakład z nabrzeżem przeładunkowym przy Brdzie. Węgiel miał być dostarczany barkami. Mimo gotowego projektu budowy napotkano na szereg utrudnień w realizacji inwestycji. Słupy nośne kolei linowej miały być ustawione na terenie miejskim, prywatnym oraz lasów państwowych. Z właścicielami gruntów prowadzone były negocjacje, nie do końca pomyślne. Nie będę się tutaj rozpisywać o prowadzonej korespondencji. Przepychanki biurokratyczne trwały prawie 1,5 roku aż do listopada 1943 r.

Trochę informacji o towarowej kolei linowej.
Pierwotnie nabrzeże przeładunkowe miało być zlokalizowane tuż przy moście kolejowym magistrali węglowej z drogą dojazdową od ulicy Toruńskiej. Transport węgla na główny plac węglowy miał odbywać się w linii prostej.

Obrazek

W tym miejscu miało być wybudowane nabrzeże przeładunkowe, widok z mostu kolejowego

Obrazek

Widok z brzegu

Obrazek


Problemy z zakupem i dzierżawą gruntów wymusiły zmianę projektu i dobudowanie stacji załomowej w celu zmiany kierunku transportu węgla. Na takie zmiany przedstawiciele fabryki nie mogli się zgodzić gdyż zawyżało to koszty inwestycji.

Obrazek

Żeby nie budować stacji załomowej w planach było przesunięcie nabrzeża przeładunkowego bardziej na wschód oraz przesunięcie ulicy Toruńskiej bardziej na południe. Na planie widać zaznaczony linią przerywaną przebieg kolei linowej, pierwotny i po zmianach. Na pomarańczowo zaznaczono również nową lokalizację ulicy Toruńskiej i poniżej projektowaną autostradę, czyli dzisiejszą ulicę Nowotoruńską.

Obrazek

Dzisiaj główny plac węglowy Fabrik Bromberg znajduje się na terenie EC II.
Do końca wojny transport węgla dla Fabrk Bromberg odbywał się koleją normalnotorową.
Zachowały się fundamenty, na których są ułożone szyny jezdne suwnicy

Obrazek

Obrazek

Widok na plac z góry. Białe strzałki - szyny suwnicy. Czerwone strzałki - miejsce gdzie znajdował się tor kolejowy

Obrazek

Prawdopodobnie jedyna w Polsce czynna kolej linowa, która pracuje na odcinku Piechcin – Janikowo. Transportuje skałę wapienną z kopalni wapienia w Piechcinie do zakładów sodowych w Janikowie. Podobną konstrukcję mogła mieć kolej linowa w Bydgoszczy.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Podziękowania:
Prof. Johannes Preuss z uniwersytetu w Moguncji
Pan Dyrektor Ryszard Popowski PGE GiEK Oddział Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz S.A
Pan Andrzej Rujner PGE GiEK Oddział Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz S.A

Autor:  BYDZIAK 1958 [ niedziela, 16 gru 2012, 06:42 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Bardzo ciekawe opracowanie. Z tą historią nigdy się nie spotkałem. Temat budzi sporo wyobraźni, choć by co do ewentualnego wyglądu tamtego rejonu miasta, w przypadku, gdyby ówczesne plany były zrealizowane.
Jest też inny 'drobiazg', który w pierwszym momencie zadziwia...

bunkier pisze:
(...)

Z właścicielami gruntów prowadzone były negocjacje, nie do końca pomyślne. Nie będę się tutaj rozpisywać o prowadzonej korespondencji. Przepychanki biurokratyczne trwały prawie 1,5 roku aż do listopada 1943 r.



Z jednej strony wydawało by się, że okupant może zrobić 'wszystko i szybko'... A tu się okazuje, że chyba działał zgodnie z prawem ( wtedy obowiązującym, ich prawem ) i je respektował. (?) Bo najprostsza wyobraźnia, kodowana jeszcze w dzieciństwie, w pierwszej chwili buduje obraz, na którym kilku esesmanów udaje się do 'opornych' i po chwili uzyskuje wszelkie 'zgody'...

Autor:  Ewing [ niedziela, 16 gru 2012, 09:42 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Trzeba pamiętać, że większość ziemi należała do niemieckich mieszkańców miasta.

Autor:  bunkier [ niedziela, 16 gru 2012, 22:51 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Polakom zabierano ziemię i majątek bez zbędnych ceregieli. W przypadku podpisania listy wszelkie dobra były zwracane oraz wypłacano odszkodowanie. Bynajmniej takie procedury mieli urzędnicy pracujący przy budowie fabryki D.A.G w Puszczy Bydgoskiej.

Autor:  bunkier [ czwartek, 25 lip 2013, 18:49 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Zdjęcie Macieja Kuleszy z lotu ptaka na miejsce gdzie miał być rozładunek węgla dla D.A.G.
Schematycznie zaznaczyłem nabrzeże, stację załadunkową i przebieg kolei linowej.

Załączniki:
Nab.jpg
Nab.jpg [ 126.01 KiB | Przeglądany 10325 razy ]

Autor:  Maciej Kulesza [ piątek, 8 sie 2014, 23:48 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Jarek wyżej idealnie zilustrował miejsce planowanego nabrzeża przeładunkowego wykonanego z lotu ptaka.

Poniżej dwa zdjęcia wykonane z poziomu rzeki.
Obrazek


Obrazek

Autor:  Maciej Kulesza [ poniedziałek, 11 sie 2014, 21:59 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Towarowa kolei linowa. Jak mogły wyglądać słupy?


Towarowa kolei linowa Janikowskich Zakładów Sodowych Janikosoda S.A. pracuje na odcinku Piechcin – Janikowo. Wagoniki-koleby transportują skałę wapienną z kopalni wapienia w Piechcinie do zakładów sodowych w Janikowie. Wybudowano ją w 1960r. Jej długość wynosi obecnie niecałe 7km. Długość nieistniejącego odcinka do Mątew wynosiła 12km.


Tu na czarno-białej fotografii. Czy takie słupy planowali Niemcy wybudować w Bydgoszczy?
Obrazek


Przeszukując informacje w Internecie trafiłem na dwa ciekawe zdjęcia.

Autorem zdjęć jest PAFAWAG.
Obrazek



Obrazek


Autor zdjęć znalazł słupy w Wrocławiu. Ocalały trzy takie słupy. Zidentyfikował i opisał je jako słupy towarowej kolei linowej. Wagoniki-koleby przewodziły glinę. Kolei funkcjonowała do końca wojny.
Pełna informacja:
http://rail.phototrans.eu/13,7488,0,_.html
http://rail.phototrans.eu/13,7489,0,_.htmlwww.onet.pl


Mając na uwadze kłopoty z stalą w drugiej połowie wojny można postawić tezę, że słupy betonowe były tańsze i łatwiejsze w transporcie. Łatwiej je również było zakotwiczyć w ziemi. Takie słupy były w Wrocławiu. Mogły być w Bydgoszczy?

Z drugiej strony, słupów stalowych jak prezentowane powyżej wykluczyć nie można.

Obawiam się, że odpowiedzi nie uda się znaleźć...

Autor:  Maciej Kulesza [ czwartek, 21 sie 2014, 20:27 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

Na podstawie informacji odnalezionych przez Jarka powstał tekst opublikowany w Gazecie Wyborczej. Staraliśmy się w sposób jak najbardziej obrazowy przedstawić lokalizację dwóch portów przeładunkowych dla towarowej kolei linowej



W Bydgoszczy miała powstać kolej linowa. Została na papierze.

W czasie II wojny światowej Niemcy zamierzali wybudować w Bydgoszczy kolej linową do transportu węgla dla D.A.G. Fabrik Bromberg. Na drodze jej realizacji stanęli właściciele gruntów i zbliżająca się klęska wojenna. Zostały tylko unikatowe plany budowy i podobna kolejka na Kujawach.

Dostęp 20.08.2014 03:02
http://bydgoszcz.gazeta.pl/bydgoszcz/56 ... la_na.html


Jedno z zdjęć publikowanych w tekście

Obrazek
Próba rekonstrukcji lokalizacji portów przeładunkowych. Powyżej kadru pierwsza planowana lokalizacja położona na wschód od mostu ,,kolej francuskiej''. Nabrzeże miało mieć wymiary 185 na 50 m . Kolejna lokalizacja nabrzeża poniżej kadru. Skrzyżowanie obecnych ul. Hutniczej i Toruńskiej. W tym miejscu ul. Toruńska leży najbliżej Brdy. Planowano ją przenieść bardziej na południe. Nabrzeże miało mieć dłuższe od pierwotnej lokalizacji. Wymiary: 275 na 50 m.

Autor:  escobar [ wtorek, 26 sie 2014, 12:18 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

trochę zbaczam z wątku :roll:
Zdjęcie zachowanych starych torów kolejowych na terenie dawnego Zachemu, te tory są przecięte ogrodzeniem Zachem (Infrastruktura Kapuściska) - EC II
na dawnym Zachemie się uchowały, na EC II już nie, ze zdjęć lotniczych wynika że biegły (tak na 99%) na stary plac węglowy D.A.G...

Załączniki:
aab.jpg
aab.jpg [ 192.61 KiB | Przeglądany 8217 razy ]

Autor:  bunkier [ wtorek, 26 sie 2014, 18:16 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

W 2012 roku "stary" tor do składu D.A.G. jeszcze był.

Załączniki:
Komentarz: Widok na bramę wjazdową z terenu EC II
Tory.jpg
Tory.jpg [ 269.7 KiB | Przeglądany 8190 razy ]
Komentarz: Torowisko na terenie Zachemu
Tory1.jpg
Tory1.jpg [ 290.9 KiB | Przeglądany 8190 razy ]

Autor:  escobar [ środa, 15 lip 2015, 19:12 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska Kolej Linowa

W Sieniawie Lubuskiej była kiedyś głębinowa kopalnia węgla brunatnego z której urobek transportowano na stację kolejową kolejką linową.
Obrazek
źródło zdjęcia fotopolska.eu
Obrazek

Obrazek
zdjęcia z http://forum.modelarstwo.info
na drugiej fotce widać oryginalne wagoniki jako ekspozycja

Strona 1 z 1 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/